![](/media/lib/221/n-martellus-921d1623455aa4e20b3b9120b1f3c94c.jpg)
Badają mapę, z której korzystał Kolumb
15 czerwca 2015, 12:25W 1962 roku anonimowy darczyńca przekazał Yale University mapę świata autorstwa Henricusa Martellusa, XV-wiecznego niemieckiego kartografa pracującego we Florencji. Najnowsze badania mapy sugerują, że była ona intensywnie badana przez Krzysztofa Kolumba przed jego pierwszą podróżą.
![DNA](/media/lib/110/n-dna_double_helix_by_nhgri-9932bc5ff999a05240fe4241ac9252a8.jpg)
Prehistoryczny genom zaskoczył specjalistów
9 października 2015, 14:41W Science ukazał się artykuł na temat pierwszego zsekwencjonowanego genomu prehistorycznego człowieka z Afryki. Zbadane DNA należało do przedstawiciela zbieracko-łowieckiego ludu Mota, który przed 4500 laty żył na wyżynach współczesnej Etiopii
![](/media/lib/271/n-dzbanylaos-26ec3ec5856ffc6e9338738e66b38e14.jpg)
Naukowcy odkryli kolejne monumentalne dzbany w Laosie
16 marca 2017, 10:34W centralnym Laosie nieznany lud wyrzeźbił ponad 1,5 tys. lat temu tysiące monumentalnych kamiennych dzbanów. Próba zrozumienia ich funkcji do dzisiaj stanowi wyzwanie dla naukowców. W tym roku badacze odkryli kolejne nieznane do tej pory naczynia.
![](/media/lib/577/n-lizard-765fd21d4515b1d1873ddefb20d422c8.jpg)
Nowe odkrycie dowodzi, że niektórzy Aborygeni znali ceramikę przed przybyciem Europejczyków
11 kwietnia 2024, 09:10Na Lizard Island (Jiigurru) u wybrzeży stanu Queensland odkryto najstarszą w Australii ceramikę. Jej znalezienie rzuca wyzwanie przekonaniu, jakoby australijscy Aborygeni nie używali ceramiki aż do nawiązania kontaktu z Europejczykami. Ceramikę znaelziono podczas wykopalisk prowadzonych przez profesora Seana Ulma z Uniwersytetu Jamesa Cooka, który jest głównym badaczem w Australian Research Council Centre of Excellence for Australian Biodiversity and Heritage.
![](/media/lib/344/n-avaris-4c91dd9bf381725d371d97cb4c231021.jpg)
Kobiety umożliwiły Hyksosom przejęcie władzy nad Egiptem
4 kwietnia 2019, 05:02Obecnie nie jest jasne, w jaki sposób Hyksosi przejęli władzę nad Egiptem. Christina Stantis i Holger Schutkowski z Bournemouth University przedstawili, opierając się na swoich badaniach, hipotezę o pokojowym przejęciu władzy wskutek zdominowania lokalnych elit przez kobiety.
![](/media/lib/158/n-awa-b5b10ab6b9b798e697e5fab5a480381c.jpg)
Nielegalny wyrąb lasów nadal zagraża amazońskim Indianom
22 kwietnia 2013, 11:07Survival International, grupa zajmująca się ochroną praw rdzennych społeczeństw, bije na alarm, że choć minął wyznaczony przez sąd termin, rząd Brazylii nie zrobił nic, by zadbać o Awá - zagrożone wyginięciem ok. 450-osobowe plemię.
![](/media/lib/489/n-kometa2-08ad88d06cf73e4d90e9c38a33deef2d.jpg)
Zniszczenia dokonane przez kometę przyczyniły się do upadku kultury Hopewell?
3 lutego 2022, 10:26Prekolumbijska kultura Hopewell była szeroko rozpowszechniona na wschodzie dzisiejszych USA. Pojawiła się ok. 100 r. p.n.e. i zniknęła ok. 500 roku n.e. Naukowcy z University of Cincinnati znaleźli dowody wskazujące, że do jej upadku mogła przyczynić się kometa, która zniszczyła wioski i otaczające je lasy. Byłby to więc drugi znany przypadek – po Tall el-Hammam, identyfikowanym z Sodomą – gdy ludzkie osady zostały zniszczone w wyniku katastrofy kosmicznej.
![](/media/lib/276/n-dzwonowaty-5647526ae34e0d2c376bd56a7cdd0fda.jpg)
Puchary dzwonowate – migracja idei, a nie ludzi
17 maja 2017, 11:18Przed około 4500 lat w Europie rozpowszechniły się puchary w kształcie dzwonów. Specjaliści od ponad 100 lat mówią o kulturze pucharów dzwonowatych i spierają się, czy jej pojawienie się to wynik mody, która spowodowała, że puchary takie szybko rozprzestrzeniły się pomiędzy różnymi grupami zamieszkującymi Europę, czy też ich pojawienie się ma związek z migracją przez kontynent ludu związanego z tą kulturą.
![](/media/lib/562/n-hattusa-7c923bbaff921b53539088940c102f04.jpg)
Odczytano odkryty niedawno język z epoki brązu. Kalaszmaickim posługiwał się lud podbity przez Hetytów
19 sierpnia 2024, 12:04We wrześniu ubiegłego roku informowaliśmy o odkryciu nieznanego dotychczas języka indoeuropejskiego. Dokonali go naukowcy Niemieckiego Instytutu Archeologicznego, którzy od ponad 100 lat prowadzą prace na stanowisku Boğazköy w środkowej Turcji. W przeszłości znajdowała się tam Hattusa, stolica imperium Hetytów, jednej z największych potęg epoki brązu. W ubiegłym roku znaleziono tam tabliczki zapisane w nieznanym języku. Teraz profesor Daniel Schwemer z Uniwersytetu w Würzburgu poinformował o ich odczytaniu.
![](/media/lib/383/n-budjbim-ed0854802fb1b10c15e2c4c5b08f321f.jpg)
Pożary w Australii odsłoniły starożytny zespół do akwakultury
23 stycznia 2020, 05:25Pożary w Australii odsłoniły nieznane dotychczas fragmenty systemu akwakultury starszego od egipskich piramid. Krajobraz Kulturowy Budj Bim, który zawiera szereg kanałów i zbiorników wodnych, dopiero w ubiegłym roku został wpisany na listę Światowego Dziedzictwa Kultury.